Rực rỡ làng trồng mai vàng 5 cánh ở Kỳ Nam
Khoảng thời gian gần đến Tết Nguyên đán, cảnh người dân trồng mai vàng 5 cánh dưới chân đèo Ngang, thuộc xã Kỳ Nam (thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh) bận rộn đón tiếp khách trở nên phổ biến. Cây mai Kỳ Nam đã mang lại nguồn thu nhập lớn, biến vùng quê nghèo thành địa bàn phát triển, thay đổi diện mạo của nơi này.
Trong những ngày cuối năm, người dân hướng về xã Kỳ Nam (thị xã Kỳ Anh) - "thủ phủ trồng mai" nổi tiếng ở Hà Tĩnh để mua mai về chưng Tết Nhâm dần 2022. Những vườn mai với vẻ đẹp rực rỡ bạt ngàn sắc vàng dưới chân núi Đèo Ngang đang chứng kiến sự tận tâm của người dân địa phương trong việc thu hoạch. Đồng thời, cũng là nơi lưu giữ và phát triển giống mai vũ nữ chân dài với các đặc điểm nhận dạng giống mai vũ nữ chân dài riêng biệt. Mai vàng Kỳ Nam, cây bản địa, sở hữu những đặc điểm đáng quý như hoa lâu tàn, ít phai màu, thân cây cứng cáp và nhiều cành màu nâu đậm. Trải qua nhiều năm, loài mai này vẫn luôn được người chơi mai tết ưa chuộng. Cách chăm sóc mai vũ nữ chân dài không quá phức tạp nhưng đòi hỏi sự kiên nhẫn và chăm sóc đúng cách. Đầu tiên, cây cần được trồng ở nơi có ánh sáng mặt trời đầy đủ và đất phải thoát nước tốt. Việc tưới nước cần đều đặn và không để cây ngập úng. Bón phân định kỳ và cắt tỉa cây thường xuyên cũng giúp cây phát triển tốt hơn.
Bà Nguyễn Thị Nở, chủ vườn mai hơn 300 gốc ở thôn Tân Thành, xã Kỳ Nam, cho biết: "Từ đầu tháng 12 âm lịch đến nay, rất nhiều người dân và thương lái đã đến vườn tôi để đặt cọc mua mai về chưng Tết và kinh doanh. Năm nay, thời tiết thuận lợi khiến cho mai nở đều và có giá tốt. Trong vườn mai của gia đình, cây thấp nhất cũng có giá trên 2 triệu đồng, trong khi cây có giá cao nhất lên tới hơn 20 triệu đồng".
Xã Kỳ Nam nằm sát biển và dãy núi Hoành Sơn, từ lâu đã trở thành trung tâm trồng mai vàng 5 cánh phục vụ Tết Nguyên đán, nổi tiếng và lớn nhất trong tỉnh Hà Tĩnh.
Trong hành trình khám phá nghề trồng mai ở Kỳ Nam, không thể không nhắc đến vườn mai của ông Nguyễn Viết Xuân, một tượng đài trong lĩnh vực này tại thôn Tân Thành, xã Kỳ Nam. Gia đình ông Xuân đã có hơn 20 năm kinh nghiệm trong việc trồng cây mai. Vườn mai vàng 5 cánh của ông có diện tích lên đến hơn 1000m2, với gần 600 cây ở nhiều độ tuổi khác nhau. Đặc biệt, thời điểm này, vườn mai của ông Xuân đang sở hữu hơn 300 gốc cây trưởng thành, sẵn sàng cho việc bán vào dịp Tết với mức giá từ 2 triệu đồng đến 20 triệu đồng mỗi cây, bao gồm cả mai đột biến giảo cà mau , một loại mai độc đáo được ưa chuộng trong vùng.
Để bảo tồn và phát triển giống mai độc lạ này, người dân địa phương đã tích cực ươm cây giống để trồng ngay tại vườn. Ông Xuân chia sẻ: "Kỳ Nam là một vùng đất cằn cỗi, nhưng từ lâu cha ông đã khám phá ra một loại mai rừng độc đáo, có những đặc điểm quý như hoa lâu tàn, ít phai màu, thân cây cứng cáp và nhiều cành màu nâu đậm. Loài mai này đã trở thành một trong những loại cây ưa chuộng nhất cho mùa Tết. Do đó, người dân ở đây đã nỗ lực nhân giống để trồng trong vườn và bảo tồn cho quê hương một sản phẩm đặc biệt. Nhờ vào các chính sách bảo tồn của chính quyền địa phương và chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng, mai vàng đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của người nông dân ở Kỳ Nam".
Ở xã Kỳ Nam, với thời tiết nắng nóng và đất cằn cỗi, việc trồng mai hiệu quả đòi hỏi mỗi gia đình phải có giếng bơm nước để tưới cây thường xuyên, đảm bảo cho sự phát triển của loài cây quý này.
Ông Nguyễn Ngọc Hảo, Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Kỳ Nam, thị xã Kỳ Anh, chia sẻ: "Mai vàng 5 cánh Kỳ Nam đã thu hút được lòng tin của người tiêu dùng nhờ vào đặc điểm riêng biệt. Cây mai ở đây không quá khó trồng. Quan trọng nhất là người chủ vườn cần phải có kinh nghiệm, biết cách đánh giá tình hình thời tiết và quan sát sự phát triển của từng cây mai để chọn thời điểm bứt lá một cách phù hợp."
Hiện nay, tại xã Kỳ Nam, gần 100 hộ gia đình đã chuyển sang trồng và kinh doanh cây mai vàng. Nhiều nhà vườn ở đây đã đạt được thu nhập ổn định từ việc trồng mai, với nhiều chậu trồng mai vàng thu hút khách đến thăm và mua cây cảnh. Có những hộ dân đã biến vườn mai của mình thành nguồn thu nhập lớn, thậm chí từ chối mức giá trên 1 tỷ đồng cho toàn bộ số cây mai trong vườn.
Cây mai vàng 5 cánh ở Kỳ Nam đã chiếm trọn trái tim của nhiều người dân, trở thành lựa chọn hàng đầu cho cây cảnh trong dịp Tết. Đồng thời, lãnh đạo địa phương cũng đã nhận ra tiềm năng của loại cây này và triển khai nhiều chính sách hỗ trợ để khuyến khích mọi người bảo tồn, gìn giữ và phát triển giống mai vàng.
Khách hàng đến mua mai không chỉ từ Hà Tĩnh mà còn từ các tỉnh lân cận như Quảng Bình, Nghệ An. Xã Kỳ Nam đã xác định đưa cây mai trở thành một trong những mặt hàng hàng hóa chủ lực, góp phần nâng cao thu nhập cho nhiều hộ dân. Mỗi năm, xã cũng hỗ trợ kinh phí để mua vật tư phân bón, thuốc phòng trừ sâu bệnh cho các hộ dân trồng mai, cũng như chuyển giao khoa học kỹ thuật và kiến thức về phòng trừ sâu bệnh. Hiện có khoảng 30% hộ dân ở xã trồng mai, trong đó có 30 hộ dân có từ 200 gốc mai trở lên.